Vis mihi naturae dedit, immo creator Olimpi,
Id, quo cuncta carent veteris miracula mundi.
Frigida nam chalibis suspendo metalla per auras:
Vi quadam superans sic ferrea fata revinco;
Mox adamante Cypri praesente potentia fraudor.
Garrulus in tenebris rutilos cecinisse solebam
Augustae lucis radios et lumina Phoebi;
Penniger experto populorum nomine fungor.
Arma ferens pedibus belli diserimina faxo
Serratas capitis gestans in vertice cristas.
Frigidus ex gelido prolatus viscere terrae
Duritiem ferri quadrata fronte polibo
Atque senectutis vereor diserimina numquam,
Mulcifer annorum numerum ni dempserit igne;
Mox rigida species mollescit torribus atris.
Sum mihi dissimilis vultu membrisque biformis:
Cornibus armatus, horrendum cetera fingunt
Membra virum; fama clarus per Gnossia rura
Spurius incerto Greta genitore creatus
Ex hominis pecudisque simul cognomine dicor.
Quis non obstupeat nostri spectacula fati,
Dum virtute fero silvarum robora mille,
Ast acus exilis mox tanta gestamina rumpit?
Nam volucres caeli nantesque per aequora pisces
Olim sumpserunt ex me primordia vitae:
Tertia pars mundi mihi constat iure tenenda.
Nos decem et septem genitae sine voce sorores
Sex alias nothas non dicimus annumerandas.
Nascimur ex ferro rursus ferro moribundae
Necnon et volucris penna volitantis ad aethram;
Terni nos fratres incerta matre crearunt.
Qui cupit instanter sitiens audire docentes,
Tum cito prompta damus rogitanti verba silenter.
Candida forma nitens necnon et furva nigrescens
Est mihi, dum varia componor imagine pennae;
Voce carens tremula nam faxo crepacula rostro.
Quamvis squamigeros discerpam dira colobros,
Non mea letiferis turgescunt membra venenis;
Sic teneres pullos prolemque nutrire suesco
Carne venenata tetroque cruore draconum.
Melligeris apibus mea prima processit origo,
Sed pars exterior crescebat cetera silvis;
Calciamenta mihi tradebant tergora dura.
Nunc ferri stimulus faciem proscindit amoenam
Flexibus et sulcos obliquat adinstar aratri,
Sed semen segiti de caelo ducitur almum,
Quod largos generat millena fruge maniplos.
Heu! tam sancta seges diris extinguitur armis.
Roscida me genuit gelido de viscere tellus;
Non sum setigero lanarum vellere facta,
Licia nulla trahunt nec garrula fila resultant
Nec crocea Seres texunt lanugine vermes
Nec radiis carpor duro nec pectine pulsor;
Et tamen en vestis vulgi sermone vocabor.
Spicula non vereor longis exempta faretris.
Quamvis agricolis non sim laudabilis hospes,
Fructus agrorum viridi de cespite ruris
Carpo catervatim rodens de stipite libros,
lamdudum celebris spolians Nilotica regna,
Quando decem plagas spurca cum gente luebant.
Cor mihi sub genibus: nam constat carcere saeptum;
Pectora poplitibus subduntur more rubetae.
Duplicat ars geminis mihi nomen rite figuris;
Nam partem tenebrae retinent partemque volucres.
Elaro me quisquam cernet sub luce serena,
Quin magis astriferas ego nocte fovebo latebras.
Raucisono medium crepitare per aethera suescens
Romuleis scribor biblis, sed voce Pelasga,
Nomine nocturnas dum semper servo tenebras.
Corpore sum gracilis, stimulis armatus acerbis;
Scando catervatim volitans super ardua pennis
Sanguineas sumens praedas mucrone cruento
Quadrupedi parcens nulli; sed spicula trudo
Setigeras pecudum stimulans per vulnera pulpas,
Olim famosus vexans Memphitica rura;
Namque toros terebrans taurorum sanguine vescor.
Nepa mihi nomen veteres dixere Latini:
Humida spumiferi spatior per litora ponti;
Passibus oceanum retrograda transeo versis:
Et tamen aethereus per me decoratur Olimpus,
Dum ruber in caelo bisseno sidere scando;
Ostrea quem metuit duris perterrita saxis.
Pergo super latices plantis suffulta quaternis
Nec tamen in limphas vereor quod mergar aquosas,
Sed pariter terras et flumina calco pedestris;
Nec natura sinit celerem natare per amnem,
Pontibus aut ratibus fluvios transire feroces;
Quin potius pedibus gradior super aequora siccis.
Setiger in silvis armatos dentibus apros
Cornigerosque simul cervos licet ore rudentes
Contero nec parcens ursorum quasso lacertos;
Ora cruenta ferens morsus rictusque luporum
Horridus haud vereor regali culmine fretus;
Dormio nam patulis, non claudens lumina, gemmis.
Sum niger exterius rugoso cortice tectus,
Sed tamen interius candentem gesto medullam.
Dilicias, epulas regum luxusque ciborum,
Ius simul et pulpas battutas condo culinae;
Sed me subnixum nulla virtute videbis,
Viscera ni fuerint nitidis quassata medullis.
Nolo fidem frangas, licet irrita dicta putentur,
Credula sed nostris pande praecordia verbis!
Celsior ad superas possum turgescere nubes,
Si caput aufertur mihi toto corpore dempto;
At vero capitis si pressus mole gravabor,
Ima petens iugiter minorari parte videbor.
Grandia membra mihi plumescunt corpore denso;
Par color accipitri, sed dispar causa volandi,
Summa dum exiguis non trano per aethera pennis,
Sed potius pedibus spatior per squalida rura
Ovorum teretes praebens ad pocula testas;
Africa Poenorum me fertur gignere tellus.
Lurida per latices cenosas lustro paludes;
Nam mihi composuit nomen fortuna cruentum,
Rubro dum bibulis vescor de sanguine buccis.
Ossibus et pedibus geminisque carebo lacertis,
Corpora vulneribus sed mordeo dira trisulcis
Atque salutiferis sic curam praesto labellis.
Me pater et mater gelido genuere rigore,
Fomitibus siccis dum mox rudimenta vigebant;
Quorum vi propria fortunam vincere possum,
Cum nil ni latiees mea possint vincere fata.
Sed saltus, scopulos, stagni ferrique metalla
Comminuens penitus naturae iura resolvam.
Cum me vita fovet, sum clari sideris instar;
Postmodum et fato victus …
In saltu nascor ramosa fronde virescens,
Sed fortuna meum mutaverat ordine fatum,
Dum veho per collum teretem vertigine molam:
Tam longa nullus zona praecingitur heros.
Per me fata virum dicunt decernere Parcas;
Ex quo conficitur regalis stragula pepli.
Frigora dura viros sternant, ni forte resistam.
Torqueo torquentes, sed nullum torqueo sponte
Laedere nec quemquam volo, ni prius ipse reatum
Contrahat et viridem studeat decerpere caulem.
Fervida mox hominis turgescunt membra nocentis:
Vindico sic noxam stimulisque ulciscor acutis.
Absque cibo plures degebam marcida menses,
Sed sopor et somnus ieiunia longa tulerunt;
Pallida purpureo dum glescunt gramine rura,
Garrula mox crepitat rubicundum carmina guttur.
Post teneros fetus et prolem gentis adultam
Sponte mea fugiens umbrosas quaero latebras;
Si vero quisquam pullorum lumina laedat,
Affero compertum medicans cataplasma salutis
Quaerens …
Sic me formavit naturae conditor almus:
Lustro teres tota spatiosis saecula ciclis;
Latas in gremio portans cum pondere terras
Sic maris undantes cumulos et caerula cludo.
Nam nihil in rerum natura tam celer esset,
Quod pedibus pergat, quod pennis aethera tranet,
Accola neu ponti volitans per caerula squamis
Nec rota, …
Horrida, curva, capax, patulis fabricata metallis
Pendeo nec caelum tangens terramve profundam,
Ignibus ardescens necnon et gurgite fervens;
Sic geminas vario patior discrimine pugnas,
Dum latices limphae tolero flammasque feroces.